Tal e como sucede no estado, as mulleres están a gañar cada vez máis protagonismo na escena urbana londiniense. Hoxe en Ruído de Fondo repasamos os nomes esenciais: de Nadia Rose a Lady Leshurr.
Foi Lady Sovereign quen, a través do maiúsculo “Public Warning” (2006), abriu a veda pública do grime para as mulleres. Con todo, a mesma idiosincrasia do xénero urbano londiniense por excelencia xa era partícipe dunha pauta inviolable: a negación da típica misoxinia derivada de tendencias dominantes norteamericanas como o gangsta rap e a cultura hip hop, cando esta excede a liña divisoria entre underground e mainstream. Baixo un efecto tanxencial de rexeitamento aos inimigos do black femme power, as arterias barriais dos guetos londinienses se insuflaron dunha idea global marcada pola inexistencia de barreiras de calquera clase que escorrentasen a posibilidade dunha muller produtora ou MC.
De Roxxxan a C Cane
Cos anos, esta lei non escrita non fixo máis que fortalecerse. Con todo, tal como recoñecía Lady Fury para BBC News o oito de marzo de 2019: “Cando comecei na escena do grime, as mulleres eran extraterrestres. Tiñas mulleres detrás de escena, fotógrafas ou realizadoras, pero como MC? Tiñas a Ms. Dynamite, pero ela era máis garaxe. Así que era inaudito”.
Unha das figuras que máis axudaron a asentar a esencia igualitaria do grime é Roxxxan, quen atopou nas súas rimas de alta voltaxe o brío necesario para armar cepos dentados como “Too Fucking Facety” ou “Power”, fitos dunha MC todoterreo que, tal como ela expresaba o catro de xaneiro de 2019, atopou incentivos para ir a contraxeito “ao crecer cun pai caribeño e unha nai católica, que, a miúdo, alentáronme a ser máis feminina. Fixéronme sentir que non sería feliz se non era feminina”.
Máis aló do cromático regueiro de hits críticos sementado por Roxxxan, o seu ronsel foi a par de nomes co aura definitoria de Ms Banks ou C Cane. Sobre esta última, as súas humillantes interpretacións en modo freestyle definen un dos trazos comúns do caldo de cultivo onde se forxaron a maioría de figuras femininas no terreo grime. No caso de C Cane tampouco se pode pasar por alto a súa habilidade natural para rimar sobre esqueletos rítmicos de heterodoxia mutante. Non hai máis que deixarse arrastrar polo ronsel cósmico de demostracións como “My Money” ou “Heard It Wrong”, picos maiores do seu catálogo.
A familia é a familia.
Dentro da actual aristocracia grime, se hai un nome que creceu como a escuma, ese é o de Nadia Rose; doutra banda, a primísima de Stormzy. Do mesmo xeito que C Cane, Rose é unha pantera do freestyle. O seu estilo felino e cadencia bombástica reflicten a súa capacidade para dotar de significado ao concepto de pop grime. Co seu case nove millóns de visitas en Youtube, unha peza mestra de grime xenuíno como “Skwod”, de 2016, levantouna a un novo status de recoñecemento. Non é para menos, co seu fol inesgotable de rimas, como en “Big Woman”; esta última, proba fidedigna do seu progresivo, aínda que invisible, viaxe cara á fronteira do r&b distópico, coñecido como OVO Sound.
Lady Leshurr, ¿mainstream grime?
Quen aínda linda máis preto do meridiano entre grime e trap é Lady Leshurr. No seu caso, un portento á hora de convertir deixe vándalo en alquimia cool. “Todo se basea no rap de batalla. Dis calquera cousa para obter unha reacción. Encántame iso”, explica ela. “Pensei en facer letras de rap de batalla e logo engadirlles un retrouso, porque iso é todo o que me falta, realmente. Non son perfecta, non creo que estea por encima de todos. Só estou a tratar de traer algo novo e diferente á escena. Grime non se trata só de estar anoxado co micrófono”, chegou a explicar para Go London en xuño de 2017.
Quien todavía linda más cerca del meridiano entre grime y trap es Lady Leshurr. En su caso, un dechado de virtudes a la hora de traducir deje gamberro en alquimia cool. “Todo se basa en el rap de batalla. Dices cualquier cosa para obtener una reacción. Me encanta eso”, explica ella. “Pensé en hacer letras de rap de batalla y luego añadirles un estribillo, porque eso es todo lo que me falta, realmente. No soy perfecta, no creo que esté por encima de todos. Solo estoy tratando de traer algo nuevo y diferente a la escena. Grime no se trata solo de estar enojado con el micrófono”, llegó a explicar para Go London en junio de 2017.
En cualquiera de sus cinco mixtapes, publicadas entre 2011 y 2014, se encuentran los ingredientes de un estilo forjado a pie de calle. La misma desde donde la reina del UK Dancehall, Lady Chann, ha reforestado el ADN grime con bendiciones de sabor caribeño como “Not Me”; pero, sobre todo, su vertiginoso tour de forcé freestyle en The Toddla T Show de la BBC Radio (disponible en youtube).
BGR (Ronster), dende las catacumbas.
Máis aló das figuras que superaron as catacumbas do underground no terreo grime, a verdadeira natureza do xénero atópase en Shystie ou as Diva Twins, raíñas do gueto no North West londiniense. Tanto estas dúas como Lioness son portavoces dun marcado discurso feminista de barricada. Exemplo capital desta visión é o EP “Roarness” (2011), obra desta última.
Quen xa xoga noutra liga, e quizá se trata do valor máis infravalorado de toda esta escena, é sen dúbida BGR (Ronster), ou Miss R. Lee, segundo se prefíra. Hai anos que a súa forma de contornear o seu pechado acento cockney con toda clase de inflexións híper dinámicas salientaron as posibilidades do grime maximalista, como no seu mixtape de 2014, “Red N’ Black”. Desde este punto de inflexión, prorrogou a súa evolución cara a exuberantes exercicios de minimalismo rítmico como “Bad” e “So Called Friends”.
Un mundo de DJs
Tal vez a proba máis contundente da diferenza entre xéneros como o trap e o grime radica no alto porcentaxe de mulleres produtoras que conforman esta escena. De Flava D á tremendamente influente Madam X, os eslabóns enriquécense a partir de experiencias como a vivida por esta última na Universidade de Mánchester, onde descubriu o grime. Non en balde, tal como recoñecía para The Fader en abril de 2016: “Temos unha lista tan enorme de raperos e produtores talentosos en Manchester”, explica. “Cando fan grime, as súas interpretacións de 140 BPM proveñen da historia musical de Manchester, o que crea unha enerxía totalmente diferente”.
Plataformas como Radar Radio e NTS son o caldo de cultivo onde leva anos cociñándose unha xeración de DJs que están a dotar dunhas ramificacións máis áxiles e globais á natureza grime. Pero se hai unha canle desde a que se están xestando maiores logros, é Rinse FM, trincheira sónica da enorme Julie Adenuga: lider dunha camada de valores tan nutritivos como A. G., Alia Loren e Rebecca Judd. Unha portentosa fábrica de músicas que non deixan aumentar a porcentaxe feminina en todas as esferas das cosmoloxía grime.
Obseso crónico da espeleoloxía musical, autor dunha trintena de ensaios musicais e miles de artigos, en TiuMag, El Salto ou Rockdelux, entre outras publicacións.
Obseso crónico da espeleoloxía musical, autor dunha trintena de ensaios musicais e miles de artigos, en TiuMag, El Salto ou Rockdelux, entre outras publicacións.