Elphomega está de volta cunha nova ración de hip-hop cósmico. Afrodisíaco ao cubo onde a pátina jazzy cobra máis forza que nunca neste Truly Yours, sobre o cal o entrevistamos a el e ao seu produtor, Ciclo.
Antes de nada, quería facerche unha pregunta algo tópica, pero necesaria: tras a pluralidade de produtores que habitan os teus anteriores traballos, que che levou a buscar unha liña máis homoxénea con Ciclo?
ELPHOMEGA: Supoño que o vir de traballar en The Freelance, que é o meu disco con máis colaboracións vocais e instrumentais, ecléctico e cheo de moitos diferentes estilos e tons, e que supuxo un esforzo extra de planificación e coordinación co que nunca antes me enfrontara. Facer algo totalmente contrario a iso animoume, pero creo que sobre todo é polo rollo de Ciclo e a boa sintonía que descubrimos traballando na canción “Siempre Vacaciones” de Nebuloso. Era algo que nos apetecía moito, crear de cero un disco completo no estudo e espremer xuntos o seu son e as miñas maneiras ao máximo.
En discos como “ The Freelance”, traballas con quince produtores en quince cancións diferentes. Houbo algunha base para que che marcase a pauta para seguir nese LP?
ELPHOMEGA: Non. En The Freelance propúxenme facer todo o contrario que fixera ata entón en todos os meus anteriores discos, que sempre foi tratar de crear unha roca o máis sólida posible e sen fisuras, cun concepto de unidade moi arraigado. Aquí non, en The Freelance non hai pautas nin regras a seguir, só a procura da diversión xunto a outros artistas e a escaseza de prexuízos musicais. Xa está moi avanzada a segunda entrega, The F2eelance, cunha chea de novos invitados que van sorprender.
Falando de Ciclo, fascíname o xogo de samples e bases a contraplano que conforman cortes como “Waikiki”. Neste sentido, noto un detallismo case cirúrxico por armar auténticos quebracabezas instrumentais, tal que no retrouso de “Cabra”.
CICLO: Grazas, en “Waikiki” sampleo a Azymuth, o track titúlase “Dona Olimpia” e Elvira gravouse unhas guitarras que empastan moi ben coa atmosfera do beat. En “Cabra” é todo tocado, para ese track gravouse con Nelson Dobras unha sección de cordas que aparece a final da canción. Co paso do tempo, busco que xoguen os menos elementos posibles simultaneamente no beat, pero que os que esten cheguen o máximo posible.
Baixo que idea concibiches a idiosincrasia instrumental deste LP.
CICLO: Non tiña claro para onde tirar, por unha banda quería achegarme a Phantom Pop desde o meu son, e doutra banda queria rescatar ao Elphomega de outrora, máis malaguita e cru. Sempre que lle produzo un disco a alguén, tento buscar que tipo de beats lle van ben dentro do meu rollo, con Sergio estaba dividido porque ao ser tan versátil encaixaba en case todos. Ao final creo que conseguimos xuntar un pouco de todo.
Ao longo de todo o álbum, emerxe unha odisea jazz altamente brumosa e onírica, que música roldaba a túa mente cando te puxeches a armar as bases do disco?
CICLO: O disco fixémolo no transcurso de máis de dous anos, durante ese tempo, polos meus oídos pasou moita música. Conforme crezo refúxiome máis no jazz, pero realmente escoito música moi variada. Desde electrónica, afrobeat, música brasileira, negra… depende do día e a hora. Non sempre sampleo do mesmo, móvome dun xénero a outro.
Hai algo que me interesa moito dos teus discos que é a túa forma de xogar cos referentes e épocas con máis cousas en común do que poden parecer a primeira vista. Por exemplo, a liña trap estilo Clouddead en “ Caserita”, do teu anterior LP.
ELPHOMEGA: Me flipa, superbeat de Joseph. A ver, se o ritmo gústame, súama bastante a que categoría ou estilo musical pertence ou onde o tenten encaixar. Creo que o que me pasa é que teño moi claro o tipo de sensibilidade que lle esixo a unha produción, e resulta que se atopo ese feel tanto en ritmos de boom bap ou en urban ou no-fi… Tamén creo que tracei unha carreira onde as miñas inquietudes quedaron claras desde o principio e a estas alturas síntome que non corro o risco de escandalizar a ninguén, parto de que o público entende perfectamente cara a onde quero enfocar a miña música e iso tamén me fai pisar con máis seguridade.
Escoitando os teus discos, ás veces penso que o contraste é a túa forma de atopar unha rúbrica persoal. Como en The Freelance, como é posible homoxeneizar o conxunto total nun disco con producións tan contrastadas como o funk de “Thumbs Up” e o eco dub de “Bocarriba”?
ELPHOMEGA: É o que che digo, creo que é esa sensibilidade concreta que comparten todas as cancións, aínda que a priori pareza que nacen de mundos moi diferentes e aínda a risco de parecer pedante, creo que é o meu criterio á hora de elixilas entre outras o que as unifica e dá coherencia dentro do traballo. Iso e a miña voz, que ao final fai de máis pegamento entre elas.
A nivel de produción, as liñas entre hip hop e trap cada vez están máis próximas, e creo que en The Freelance iso resulta bastante evidente en cortes como o que che comentaba antes, en “Caserita”, ou “Me rompí la pulsera”. Máis aló do teu propio discurso, chegamos a ese punto no que moitos pensan que o trap é a renovación tecnolóxica do gangsta rap?
ELPHOMEGA: Esta pregunta merecería unha resposta culta e fundamentada pero a verdade é que non teño nin idea. Teño a sensación de que o trap significa cousas diferentes para cada persoa e non me estraña que esa que comentas sexa unha. E hei de dicir que non me desagrada que sexa un estilo tan flexible e adaptable, creo que é un plus para o que eu creo que defende ou pretende.
Por otro lado, casi se podría decir que en “Truly Yours” la deriva trap parece surgir como una respuesta sci-fi de aquella generación jazz-hip hop representada por Digable Planets, Guru o los momentos más jazz de De La Soul.
ELPHOMEGA: Joder, referentes, sí, sí. Mi principal inspiración para Truly Yours ha sido el sonido de A Tribe Called Quest, que aunque no sé si se aprecia de una manera evidente, sí que me ha aportado la vibra de cómo afrontar estas canciones que queríamos hacer. Nuestra intención ha sido construir un “clásico moderno”, o sea, pillar de esas raíces fundacionales pero no hacer un refrito, más bien capturar el alma de aquellos discos y vestirlos de actualidad. ¡No sé si nos ha salido!
Sin necesidad de apelar a un título tan significativo como Nebuloso, tanto The Freelance como Truly Yours siguen acumulando mucho de esa aura cósmica de las producciones de Cannibal Ox, por ejemplo. ¿Hasta qué punto el, llamémosle, hip hop galáctico es la ficción más certera para tomar el lenguaje de la calle desde una distancia que, en realidad, amplia la perspectiva?
ELPHOMEGA: Saliéndome del tiesto, la ciencia ficción siempre me ha parecido el género más rico e interesante para contar historias de cualquier tipo; pequeñas moralejas humanas, sociales, temas universales y de lo más profundo… historias donde sus autores han venido dictando mucho de lo que sería el mundo a años vista. Por eso creo que es un género tan libre y permeable y que se puede mezclar con cualquier otro tipo de historia o género que le va tan bien a eso que comentas.
En “No Millions” (Putos Cheerios) exclamas “Sigo siendo el raro, pero voy encontrando el sitio”. En cierta manera, lo veo como una metáfora de estar dentro de una escena, imantada por la generación trap, en la que quizás veas que tu carrera no ha sido valorada como se merece.
ELPHOMEGA: En algún momento me he podido sentir el eterno “underrated”. Creo que el público me lo hacía ver y yo mismo me consideraba un bicho raro dentro la “normalidad” que se exigía si hacías rap. Ahora no, no sé. Ahora todo es más libre y me gusta. Siento que ésta es más mi época, me siento más integrado en la escena musical actual que en la de hace 10 o 15 años… Es para sacar conclusiones. Igualmente me encuentro en un punto donde tengo otras aspiraciones y donde no necesito sentirme situado ni más arriba ni más abajo, no vengo a competir con los raperos ni con los chavales del urban. Quiero trabajar con ellos. Quiero seguir dando buenas canciones tanto para la gente que me descubra hoy como para esa otra que me viene siguiendo desde hace veinte años, fin.
Con todo, Truly Yours creo que marca un novo punto de partida, xurdido dunha deriva máis subliñada, en parte jazzy, pero sobre todo por unha fixación máis marcada nun minimalismo policromático.
ELPHOMEGA: A min paréceme unha volta ás orixes, non sei se é o que desprende para os demais, pero eu síntoo así. Un afastamento consciente da sobreproducción e a artificialidade de certos sons, e en canto ao lírico, non hai nada de ficción en “Truly Yours”, é todo moi sinxelo e humano, relaxado, pouco dramático… o que me parece que tamén en certo sentido apela a outros tempos.
Non só por letras como a de “Sopa cósmica”, senón tamén no cinemascope sci-fi instrumental, parece coma se en “The Freelance” houbeses trocado a imaxinería de superheroes pola de astronautas perdidos en misións imposibles. Coma se, en certa maneira, fóra unha metáfora da desconexión vital xerada pola soidade provocada pola mesma sobreconexión na que vivimos hoxe en día.
ELPHOMEGA: É algo casual, pero entendo o que dis e entronca co final da miña resposta anterior se falamos de Truly Yours, un proxecto onde ningún dos dous é un ansioso das redes e a sobreexposición constante repélenos un pouco.
Onde se atopan as verdadeiras obras mestras do hip- hop de hoxe en día?
ELPHOMEGA: En Kendrick, Madlib, Freddie Gibbs, Griselda, Ruanda…
Xa por último, hai algún plan delineado nos próximos pasos discográficos de Elphomega?
ELPHOMEGA: Claro, sempre. Estou a traballar para lanzar The F2eelance este ano e á vez sigo gravando esporadicamente novas cancións con Ciclo que se poderían converter nun novo disco xuntos.
Obseso crónico da espeleoloxía musical, autor dunha trintena de ensaios musicais e miles de artigos, en TiuMag, El Salto ou Rockdelux, entre outras publicacións.
Obseso crónico da espeleoloxía musical, autor dunha trintena de ensaios musicais e miles de artigos, en TiuMag, El Salto ou Rockdelux, entre outras publicacións.