VOODOO RAY. NAS ENTRAÑAS DO BEAT (CONTINUACIÓN)
“Cantos máis, mellor. Todos, benvidos”
Gerald chegara mesmo máis lonxe que 808 State con Newbuild. ‘ Voodoo Ray’ está poboada por unha xungla sónica integrada por relevos. Unha decena de liñas rítmicas, que van da vogal ao funk licuado ao mínimo. A integración entre capas xamais choca. Trátase dun carrusel de sonoridades nadas para completar aos seus adxacentes. O paradigma dunha canción-matrioska. Canto máis mergullas no seu interior, atrápanche máis ósos rítmicos. A hipnótica é mántrica; a indución, un fin. Cada extensión rítmica esténdese como unha vibración a nivel molecular. A ciencia do ritmo aplicada ao campo de batalla, The Haçienda.
Máis que ningunha outra, ‘Voodoo Ray’ representa toda a efervescencia house mancuniana daquel momento. A expresión última da música dance con denominación de orixe. Feito sobre o que Greg Wilson, un DJ norteño básico en propagar a febre house, comentaba como “A Guy Called Gerald proporciona a perfecta analoxía do que ocorreu en Mánchester. A maioría da xente asume que el foi a The Haçienda, escoitou esta incrible música house por primeira vez, tivo unha revelación, logo foise á súa casa, e púxose a traballar no single definitivo ‘Voodoo Ray’ (que escribiu con Foot Patrol en mente, visualizando como podería bailarse). A realidade, por suposto, é que Gerald e os seus contemporáneos eran eses mesmos mozos de Hulme e Moss Side que levaron a música house a The Haçienda en primeiro lugar. Gerald xa levaba durante moitos anos na escena da música negra, bailando o jazz-funk, daquela o electro, antes de comezar como un DJ de hip-hop. ‘Voodoo Ray’ non é unha pista ortodoxa de house, senón unha culminación das súas influencias. The Haçienda proporcionou o escenario perfecto para dar renda solta a esta pista de baile británica por excelencia. Inadvertidamente, quen outorgou a Gerald o seu nome [A Guy Called Gerald] foi [o DJ] Stu Allan. Deste xeito, antes de ‘Voodoo Ray’, nunha ocasión un recentemente chegado pasoulle unha cinta a Stu Allan para que picase unha track. Cando Allan anunciou a track, díxolle á audiencia do Picadilly que era ‘a guy called Gerald from Hulme’ [un mozo chamado Gerald, de Hulme]’”.
Curiosamente, a escisión no grupo sentoulle ben ás dúas partes. Mentres que Gerald puido centrarse en consolidarse como A Guy Called Gerald, Andrew Barker e o tamén percusionista Darren Partington aliáronse con Massey e Price. Con estas novas pezas na súa engrenaxe, 808 State ampliaron o seu espectro sonoro, que gañou en profundidade policromática. A base forxada con Newbuild serviu como base dunha reamplificación da súa morfoloxía sónica: o acid era o novo funk; e o free-jazz, a súa gran canle expositiva. Aínda que esta certeza xa se puido comprobar en Newbuild, non foi ata Ninety ( ZTT, 1989), o seu segundo LP, que flambearon o seu matriz nunha abstracción de sonoridades que emparentaba a 808 State con grandes bandas do jazz-funk rock como Weather Report, dos que adaptaron a súa mentalidade de fusión e proporcionáronlle unha nova linguaxe sintetizada, chispeante, gomoso. Como caer nun gran río de magma ignífugo nunha rexión escondida de Marte. Como o mesmo Gerald lembra de cando era parte de 808 State, o grupo estaba obsesionado polo Miles Davis eléctrico de Bitches Brew (Columbia, 1970) e das súas extensións a través de Joe Zawinul –Weather Report– e Arto Moreira –Return To Forever-.
Cos seus dous primeiros LP, 808 State deron plena resposta aos que aínda se preguntan onde se atopan os grandes clásicos da música electrónica. Unha clara mentalidade rockista como antítese dunha revolución musical que no seu anonimato convertía á audiencia nas verdadeiras estrelas; e os clubs da fin de semana, no gran punto de encontro para as celebracións da working class británica. A pesar desta realidade, 808 State atoparan no formato LP unha canle de exposición perfecta para as súas ambicións. Primeiramente, constituíran unha nova contorna para as rexións indies, punk e rock. Pero a partir de Ninety xa se trataba de modelar o novo pop.
Graham Massey: “En comparación, os clubs mainstream son moi raros e futuristas. En sitios como The Thunderdome, ves aos típicos borrachuzos e garrulos bailando cousas rarísimas, e nin sequera saben por onde lles sopra o vento. A xente normal está a bailar cousas que son, basicamente, vangarda”.
Gerald Simpson: “Foi moi interesante, xa que establece unha conexión entre o movemento e o son. Fíxoseme máis fácil, porque eu estaba a tratar de crear cousas que fixesen bailar á xente, xa sabes. É case como sinestesia, onde ven as cores da música. Pódese ver o movemento dun son. Estou a pensar en movementos todo o tempo”.
E nesta visión do son como cores, tanto Gerald como 808 State atoparon o seu ton favorito no son prateado da bassline TB-303 de Roland. O mesmo que burbuxea entre a gama de plegos concentrados en ‘Pacific State’, coa que 808 State deron réplica do ‘Voodoo Ray’ do seu antigo compañeiro de grupo.
808 State estaban obsesionados co paralelismo entre evolución e tecnoloxía. Para eles, reconducir a semántica rock dentro das formas house significaba un retroceso. O seu enfoque negaba a visión retro de grupos como os Stone Roses. Mentres que os modelos dos Roses era o círculo que englobaba a Byrds, Hendrix e Stones, unha visión eminentemente clásica, tamizada polos tons house que estaban a marcar o ocaso dos 80, 808 State invocaban os espíritos afrofuturistas da primeira metade dos 70. Alquimistas das texturas e fibras sonoras que tiveron un efecto directo na indución ao transo do house. Non son nada impensables as conexións que pode haber entre o funk tribal de On The Corner (Columbia, 1972) de Miles Davis e os instintos rexeneradores de 808 State, pero aínda máis con Weather Report, aquela ramificación ciberdélica do Miles Davis eléctrico, comandada por mentes privilexiadas como as de Joe Zawinul e Wayne Shorter; e, máis en concreto, por medio de esforzos incomprendidos no seu momento como Heavy Weather (Columbia, 1977) e Mr.Gone (Columbia, 1978). O tecno non era senón o vehículo mediante o que poder envasar un mejunje de formulacións que necesitaban un encadre máis amplo que o formato do maxi-single. Tal revelación quedou perfectamente constatada en Ex:el ( ZTT, 1991), o seu terceiro LP. Neste disco, 808 State esculpen as súas fantasías sonoras coa arxila do funk e o jazz, facéndoa regurxitar nun cosmos fourth World de liñas sintetizadas. Ex:el é un elo máis na música negra, aínda que levada a cabo por catro tipos brancos coa mente axitada do post-punk. Non só emerxe a súa devoción polo acid e o tecno -as dúas últimas grandes revolucións da música negra-, senón que o fan coa perspectiva oceánica do Miles Davis post- Bitches Brew.
Ambición é o único termo posible, e 808 State levárona a un dos seus extremos máis significativos para o cambio de década. Mentres ese mesmo ano Primal Scream levaban todas as vanglorias por Screamadelica (Creation, 1991), a súa monumental fusión dance-rock, o disco que realmente estaba a dar sentido á inoculación da cultura rave dentro do pop foi Ex:el. Da súa versión anfetamínica do hip-hop hiper músculado ao Mantronix de ‘San Francisco’ ao espírito onírico-cósmico de ‘Nephatiti’ -esta parece unha versión esquizo do Selected Ambient Works ( Warp, 1992) de Aphex Twin-. Entre medias, xorde a voz de Bernard Sumner na menor ‘Spanish Heart’, pero sobre todo as dúas aparicións de Bjork en ‘Qmart’ e ‘Ooops’. Estes dous temas pódense entender como a antesala perfecta da carreira en solitario que emprendería pouco despois a islandesa a partir do revelador Debut (One Little Indian, 1993). Electrónica tribal, libre, debuxando unha xungla de cores venusianos, e a voz de Bjork voando liberada de sinais cartesianas. Nestas dúas pezas se atisban as formas que fixeron da ex sugarcube a mente máis adiantada no pop dos 90.
Ex:el trátase da obra que pecha o círculo con Unknown Pleasures; no seu caso, como a verdadeira ponte de saída a unha renovada ampliación do pop como parte integral da música dance. Porque, desgraciadamente, antes da publicación do LP, Martin Price liscou de alí. 808 State seguiron para adiante, pero xa nunca máis volveron a atinar co equilibrio entre inspiración e innovación que dera cunha triloxía inicial de tecno multicolor, global, aínda non superado un cuarto de século despois. Indefectiblemente, 808 State comezaron o seu declive. Xa cumpriran co seu parte do trato: amoldar os ouvidos das comunidades indies á vibración dance. E mentres eles vivían o seu momento de gloria, os que copaban toda a atención na cidade eran The Stone Roses e Happy Mondays. Madchester atopábase en plena ebulición.
Obseso crónico da espeleoloxía musical, autor dunha trintena de ensaios musicais e miles de artigos, en TiuMag, El Salto ou Rockdelux, entre outras publicacións.
Obseso crónico da espeleoloxía musical, autor dunha trintena de ensaios musicais e miles de artigos, en TiuMag, El Salto ou Rockdelux, entre outras publicacións.